तुझे हळूच पाहणे

वर्षापंचम

शुष्कपीत  तृणपात्यांवरी
ताडन करीती पर्जन्यमोती
वर्षांजलिने उधळण करीता
मंजूळध्वनी कर्णपूरण करती

रोमांचित काया रेशीमस्वप्नी
शीतस्पर्शी त्या नवपालवीने
गवतमातीचा हा मृदूगालिचा
पदतल सुखवी कलाकारीने

रंगछटा रानी अगणित किती
नेत्रसुखद हा रंगपट विरळा
चित्रकर्त्याची जणू चित्रशाला
भासे सृष्टीचा सृजनसोहळा

रसरसामृत भरुनी रानमेवा
चाखूनी तृप्त तृषार्त रसना
मधुराम्लाची  जिव्हालालसा
संपृक्त ती भावना वर्षासना

मृदगंध वाहतो सर्द सुगंधी
नेत्र मिटती  मद मस्तिष्का
दिव्यानुभूती घेई नासिका
अत्तर शिंपिती तृणपुष्पिका

मौक्तिकमणीच सुस्नात गमे
नीरबिंदू मोहक पर्णकोंदणी
पीककंठी स्वर दिव्य निनादे
विश्वरचयिता रचित रागीणी

.....डॉ. शिवाजी काळे.

माणूस आणि नाते......

माणूस आणि नाते.....

       माणूस हा प्रत्येक नात्याशी भावनिक रित्या गुंतलेला असतो.
        भावना म्हणजे मनात उमटलेल्या अनेक गोष्टींचे , विचारांचे तरंग.... जसजसे हे वेगवेगळे तरंग उमटतात, तसतसा हा भावनिक गुंता वाढत जातो. प्रत्येक वेळी त्या तरंगांची तीव्रता कमी जास्त असते.
         कधी कधी त्यात अपेक्षाही डोकावयाला लागतात, मग आपण नात्यांकडे स्वतंत्रपणे पाहू शकत नाही.....
मला तर असे वाटते की, अपेक्षा आणि भावना ह्या जीवलग सख्या प्रत्येक ठिकाणी गोंधळ करतात..... त्या एकत्र असल्या की प्रत्येक वेळी नात्यांना दिले जाणारे महत्व बदलते आणि ह्याच वेळी नात्यांत गैरसमज होणे, नाती दुरावणे हे प्रकार होतात....
          पण प्रत्येक नाते हे वेगळे असते, आपल्या आयुष्यात त्याचे महत्व वेगळे असते आणि काही ऋणाणुबंधाना नात्यांचे नाव देऊ नये..... अशी नाती वेळेनुसार रुप बदलतात, जसे--- मैत्री, प्रेम, गुरू-शिष्य, सहचर, परिक्षक, टीकाकार, तर कधी आई-वडील व मुल....
          बऱ्याच वेळा माणसालाही प्रवाहानुसार वहावे लागते आणि बहुतेक अंशी तेच ईष्ट असते, अशा वेळी ती व्यक्त स्वत:ला फसवत नसते,,, तर स्वतःच्या मनावर सद्सद् विवेक बुद्धीची पकड घट्ट करत असते... आणि असे करुनच नाते जपण्याचा प्रयत्न चालू असतो....
          नात्यांची सरमिसळ न करता,,,,, ते त्या त्या कांगोऱ्यात बसवून जपले पाहिजे आणि प्रत्येक नाते जरी आपापल्या जागी योग्य असले तरी आपले जीवन हे अनेक नात्यांचे मिश्रण आहे..... त्यामूळे सर्वच नात्यांचा एकमेकांवर थोडयाफार प्रमाणात प्रभाव पडतोच...
           आणि नात्यांमध्ये समजूतदारपणा, आपुलकी, हट्टीपणा बरोबरच थोडाफार तटस्थपणाही येऊ द्यावा..... प्रत्येक नात्यात बांधीलकी इतकीच मोकळीकही असावी त्यामुळे नात्यांचे बंध अधिक घट्ट होतात,,,, तसेच प्रसंगी माघारही घ्यावी....
       जीवनात आपण स्वतःशीही हळुवार सुसंवाद करावा..... जे स्वतःला उत्तमरित्या जाणतात ते इतरांनाही चांगले समजावून घेऊ शकतात...... परिणामी सर्व नाती,,,, ऋणानुबंध नेहमीच घट्ट गुंफूंन ठेवतात......

----- डॉ माधुरी -----

सप्तपदीविना

      

हृदय दिलेस जरी एकदा
पदोपदी तुझी साथ हवी
दुनियेस दाखविण्या उगा
सप्तपदी कशास हवी

सर्वस्व देण्यास मजला
उताविळ होतीस तू भोळी
पेलण्यास ते माणिकमोती
फाटकी होती माझीच झोळी

मेंदी कंगण मंगळसूत्र सारे
असलेच जरी दुसर्याचे
हृदयी तुझ्या गोंदण मात्र
फक्त माझ्याच नावाचे

आणाभाका वचने सारी
हीच मंगलाष्टके आता
आठवणींच्या बोहल्यावर चढलो
गीत तुझे गाता गाता

सजलीधजलीस दुसर्यासाठी
फुलवला त्याचा मळा
पाशात माझ्या हृदय तुझे
तोडशील कशी ही बंदीशाळा

मनाने वरीलेस मजला
नी हृदय देऊन टाकीले
उपकार तुझे विसरु कसा
झोपडीस महाल करुन टाकीले

           ---डॉ. शिवाजी काळे.

लेक लाडकी मिळे सागरा

पर्वतपित्याच्या मांडीवरती
झिम्मा खेळते नदी
अवखळ खळखळ गीत गाते
पोर त्याची आनंदी

वृक्षकरांनी सावरी पिता
निसरड्या त्या वाटा
लाड पुरवी आनंदाने जरी
झिजवी तिच्या लाटा

ऐटीत वाहते मैदानी तेव्हा
दिसे तारुण्याचा तोरा
दुरुन करता राखण तिची
हृदयी मायेचा झरा

वितळून पिता पुरवी तिजला
अमृतभरले पाणी
साद घालती हृदयी तिच्या
सागराची गाजगाणी

गोडवाच सदा राहू दे जरी
असेल सागर खारा
आशिष पित्याचे हेच बाळा
सुखी तुझ्या संसारा

लेक लाडकी मिळे सागरा
ढगभरल्या आठवणी
शिखर लपवून ढगात त्या
बाप करी पाठवणी

          --डॉ. शिवाजी काळे.

मैत्री _ एक परिपूर्ण नाते

मैत्री एक परिपुर्ण नाते का आहे या प्रश्नाचे एक सोपे ऊत्तर ...या नात्याच्या मानगुटीवर अपेक्षा आणि स्वार्थाचे बेगडी ओझे नाही ! जिथे मस्करी आहे राग नाही . जिथे चिडवणे आहे पण हेटाळणी नाही . जिथे शिकवण आहे पण निंदा नाही . जिथे कौतुक आहे पण खुशमस्करी नाही . जिथे स्वैराचार नसतो एक रेष असते अस्पष्ट आणि ठळकही मर्यादेची ! जीवनात , प्रत्येकाच्या जीवनात अशी वेळ येतेच जिथे अश्या परिपुर्ण नात्याची गरज भासते . बारावीनंतर करियर सेट करायची गडबड .. ते झाले कि आला संसार ... सगळा संसार नीट मांडून होतो . मुले मोठी होतात , त्यांना मग त्यांच्या स्पेसची गरज भासते ....आपली स्पेस आता तयार होते ... गरज नसते तेव्हा ! मग भयंकर रिकामी अशी पोकळी ! स्पेस ...जिवाला कुरतडत रहाते ..मनाला , शरिराला आणखी पोकळ करत जाते ... वेळ असतो ,पैसा असतो ...कमी असते उर्जा आणि माणसांची ! अशा वेळी धावून येतात तेच सवंगडी ज्यांना सोडून आयुष्याच्या मागे पळत असतो आपण ... इथपर्यंत आलेलो असतो . आता तेच सवंगडी आता जिवाभावाचे मित्र / मैत्रिणी होतात . पुन्हा जगणे चालू होते ...हो जगणेच. निखळ संवाद चालू होतो ...अगदीच लहान मुलांसारखा ... कधी मग अचानक कुणाला मोठे असल्याची जाणीव होते , सारे एकदमच मोठे होतात आणि एक प्रगल्भ संवाद रंगतो ...एखादा अचानक उगवतो आणि एका विनोदाची पेरणी अशी करतो कि सारे लहान होऊन खिदळू लागतात ... खरंच जीवन हसण्यासाठीच आहे मित्रांनो ....अशी ही मैत्री ...

राग

क्रोध तुझा गे सखये
जणू थंडगार वारा
वेडावूनी मन गेले
अन झुकला कि गं पारा

........संध्या

राग लटका नाकावरी
पाहुणा बनून येतो
चिमटे काढायचे विसरुन
गुदगुल्या करुन जातो

......... शिवाजी

लटक्या रागाला
इथे नाही थारा
हृदयात वाही
स्नेहाचा झरा...

......... माधुरी

रुसवा तुझा असतो
जसा पाण्यावरचा तरंग
खोल ठाव घेतो अन्
उलगडतो मनीचे अंतरंग

अगंतुक पाहूण्यासारखा
न बोलावता येतोस
नकोश्या आठवणी
कायमच्या देवून जातोस

........... सुहास